Advies om regels aan te scherpen na bijna-botsing tussen F-16 en lesvliegtuig

In dit artikel:

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) dringt er bij demissionair minister Brekelmans (Defensie) en minister Tieman (Infrastructuur en Waterstaat) op aan de regels te verscherpen om botsingen tussen snelle militaire vliegtuigen en civiele vliegers te voorkomen. Aanleiding is een bijna-botsing in november 2023, ten noorden van Elburg, waarbij een F-16 een eenmotorig lesvliegtuig (Tecnam P‑Mentor) ternauwernood wist te ontwijken. De straaljager kwam van Vlieland na een oefening boven Vliehors en vloog richting Volkel; het lesvliegtuig was vertrokken van Lelystad met een instructeur en leerling. Beide bemanningen wisten niet van elkaars aanwezigheid.

De OVV kwalificeert het voorval als een ernstig incident en doet vier aanbevelingen: breng de risico’s in het luchtruim opnieuw in kaart en verwerk die in aangescherpte regels; evalueer de communicatie tussen militaire en civiele luchtverkeersleiding; laat ministeries gezamenlijk voorvallen analyseren; en monitor of nieuwe regels werken. Raadslid Erica Bakkum benadrukt dat “de risico’s in het luchtruim veranderen” door onder meer de introductie van de F‑35 en meer oefeningen, ook van buitenlandse eenheden.

De raad wijst erop dat het see-and-avoid‑principe — afhankelijk van visuele waarneming door piloten — in delen van het luchtruim een zwakke maatregel is, zeker gezien de hoge snelheden van militaire toestellen. Hoewel een botsing onwaarschijnlijk blijft, kunnen de gevolgen catastrofaal zijn, reden voor proactieve maatregelen en betere afstemming tussen civiel en militair luchtverkeer.