Advies minister Rijkaart aan formerende partijen: maak overheid NOG MINDER transparant

In dit artikel:

De overheid wil Wob- en Woo-verzoeken sterker kunnen afslaan en zelfs bepaalde interne documenten helemaal uitsluiten, zo blijkt uit een recent advies van minister Frank Rijkaart van Binnenlandse Zaken dat FTM publiceerde. Het ministerie stelt dat verzoeken die “disproportioneel van omvang” zijn geweigerd mogen worden en dat interne e-mails, ambtelijke adviezen en conceptstukken mogelijk buiten de openbaarheid gehouden moeten worden. Het advies is gericht aan informateur Pieter Buma, die het kabinetsonderzoek en formatie begeleidt.

De stap komt na jaren van kritiek op een gesloten bestuurscultuur — die exponentieel zichtbaar werd bij de toeslagenaffaire — en nadat kabinetten beloofden meer openheid. Critici zien het voorstel daarom als een terugtrekking: in plaats van luiken te openen, wordt voorgesteld ze juist verder te sluiten. Politici als D66 en VVD, die zich normaal presenteren als verdedigers van democratische controle, raken hierdoor in hetzelfde debat verwikkeld; Kamerlid Bontenbal noemde de Woo al een “doorn in het oog”.

De kern van de kritiek is praktisch: veel geheimhoudingswerk ontstaat omdat archieven slecht zijn georganiseerd en ambtenaren documenten moeten zwartlakken. Betere integriteit en archivering zouden het probleem verminderen. Het advies toont een overheid die liever procedures beperkt dan transparantie vergroot — een ontwikkeling die tegenstanders zien als stap terug voor toezicht en publieke verantwoording.