Actrice Monique van de Ven: 'In Frankrijk blijven ze hun iconen wél eren'

In dit artikel:

Actrice Monique van de Ven (73) speelt in de documentaire Een vrouw als Monique – geregisseerd door Claire Pijman – zichzelf en reflecteert op haar bijna vijftig jaar durende carrière, die in 1973 begon met Turks fruit. Bij de galapremière in Vlissingen afgelopen weekend ontving ze onverwacht een oeuvreprijs, iets waar ze aanvankelijk niet bij stilgestaan had. Het gesprek vond plaats in haar huis in Blaricum, waar Van de Ven openhartig vertelt over het filmproces, haar herinneringen en wat veranderen is in de filmwereld.

In de film wordt Van de Ven door de jonge fietstoerist-figuur (Joes Brauers) bevraagd en veel scènes ontstonden deels door improvisatie; het doorbladeren van fotoboeken en de nieuwsgierigheid van Brauers brachten haar tot persoonlijke onthullingen. Ze haalt ook pijnlijke herinneringen op: tijdens Keetje Tippel zou collega Jan de Bont achter de camera een kwetsende opmerking hebben gemaakt, iets wat haar langdurig heeft geraakt. Ook bespreekt ze een intensieve rol in Iris waarin ze herhaalde verkrachtingsscènes moest spelen; het gebrek aan nazorg en voorbereiding op dat moment maakte de ervaring extra belastend.

Van de Ven juicht de komst van intimiteitscoaches toe; dat soort professionele begeleiding had volgens haar veel situaties veiliger en minder traumatisch gemaakt. Ze erkent veranderingen in de industrie sinds de #MeToo-discussies en spreekt waardering uit voor regisseurs die nu vaker het perspectief van vrouwen centraal zetten, en voor makers als Halina Reijn die bewust kiezen voor de ‘female gaze’.

Over ouder worden in het vak is Van de Ven nuchter: ze begrijpt dat rollen voor vrouwen afnemen als ze ouder worden en merkt dat mannen vaak langer in beeld blijven. Ze waardeert actrices als Simone Signoret en Catherine Deneuve als voorbeelden van hoe je als vrouw ook op latere leeftijd relevant kunt blijven — iets wat in Frankrijk volgens haar meer wordt gekoesterd dan in Nederland. Zelf zegt ze geen behoefte meer te hebben aan naaktscènes; haar partner Edwin de Vries heeft wel een vrolijke rol voor haar geschreven, gepland voor mogelijk volgend jaar.

Een vrouw als Monique draait vanaf donderdag in de bioscoop en biedt een persoonlijk portret van een van de bekendste Nederlandse actrices, met aandacht voor carrière, grensoverschrijdend gedrag en de veranderende normen op filmsets.