Abdij in Zundert sluit: 'Verdrietig, maar ook opening voor nieuwe zingeving'
In dit artikel:
Na ruim 125 jaar is de trappistenabdij Maria Toevlucht in Zundert gesloten: de laatste broeders zijn deze week vertrokken omdat er niet genoeg jonge aanwas is om het klooster te blijven draaien. Op het hoogtepunt woonden er 70–80 monniken; de gemeenschap kromp de afgelopen jaren naar nog zes personen. Woordvoerder Jan‑Willem Wits noemt het vertrek pijnlijk maar ook opmerkelijk omdat de eigen broeders zelf besloten de deuren te sluiten; krimp en vergrijzing maakten verdergaan onhoudbaar.
Het besluit werd bekendgemaakt in mei; formeler moet nog het hoogste trappistenbestuur in september instemmen met de mogelijkheden voor de monniken om naar een ander klooster te verhuizen en daar hun roeping voort te zetten. Voor de panden, inclusief de bijbehorende brouwerij, zijn inmiddels veel aanvragen binnengekomen. Als de brouwerij blijft draaien, zal er volgens Wits echter geen authentiek trappistenbier meer gemaakt worden, omdat dat productie binnen de gemeenschap en vergunning van de orde vereist.
De sluiting past in een bredere maatschappelijke trend: sinds 2022 is een meerderheid van de Nederlanders niet meer religieus, terwijl tegelijkertijd een grote groep—onderzoek van SCP en Ipsos wijst op zeven op de tien Nederlanders—op zoek is naar zingeving. Filosofe Stine Jensen ziet het einde van de abdij niet alleen als verlies maar ook als kans: het kan een overgang zijn naar nieuwe vormen van spiritualiteit of maatschappelijke functies. Jongeren tonen vaak meer interesse in losse spirituele praktijken dan in traditionele kerkstructuren.
In de praktijk krijgen leegkomende gebedshuizen steeds vaker alternatieve bestemmingen: culturele en sociale activiteiten, studieruimtes, woonprojecten, zorgcentra of retraites. Initiatieven zoals De Kerkvernieuwers proberen deze plekken met seculiere projecten te verbinden en daarmee publiek en nieuwe doelgroepen aan te trekken. Voor Zundert zijn opties als woningen, zorginstellingen of voortzetting van retraites in de geest van het klooster besproken; de definitieve bestemming is nog niet vastgesteld.