'Aanval op onderzeeër illustreert Russische onmacht in Zwarte Zee'

In dit artikel:

Vier dagen na de spectaculaire aanval met een onderwaterdrone op een Russische onderzeeër in de marinehaven van Novorossiejsk is onduidelijk hoe groot de schade precies is. De Oekraïense veiligheidsdienst SBU zei dat een Kilo-klasse onderzeeër uitgeschakeld was, maar de Russische marine ontkent dat er schepen of bemanningsleden beschadigd zijn. Satellietbeelden laten twee onderzeeërs zien; het vermoedelijke doelwit ligt nog binnen de kademuren en is niet gezonken. Wel is in de kade links van het schip een groot gat zichtbaar.

Luitenant-kolonel Peter Schrijver (Koninklijke Landmacht, promovendus bij de Nederlandse Defensie Academie) stelt dat zeker is dat een drone de haven binnendrong en dat er een explosie plaatsvond op ongeveer 20–30 meter van de onderzeeër, waardoor de kade beschadigd raakte. Daardoor kan de onderzeeër niet direct uitvaren; inspecties moeten uitwijzen of hij nog inzetbaar is of uit de vaart moet worden genomen. Schrijver wijst er ook op dat de SBU snel beeldmateriaal vrijgaf — iets wat de dienst vaker doet door vermoedelijk Russische cameranetwerken te hacken of bronnen binnen Rusland te gebruiken om operaties publiekelijk uit te buiten.

Volgens Schrijver toont de aanval wederom de kwetsbaarheid van de Russische Zwarte Zeevloot. Sinds januari heeft Oekraïne systematisch radar- en luchtverdedigingsopstellingen op de geannexeerde Krim uitgeschakeld, waardoor ruimte ontstond voor gerichte aanvallen op de Zwarte Zeekust en recent zelfs op olieboortorens in de Kaspische Zee. Vooral olieoverslagplaatsen in Novorossiejsk en Toeapse worden herhaaldelijk getroffen, met zowel lucht- als zeedrones; de Russische marine lijkt onvoldoende in staat om deze dreiging op zee effectief te pareren.

Strategisch heeft Oekraïne belang bij zulke operaties omdat ze de graanexport openhouden en tegelijk Russische olie-exporten kunnen treffen door olie-installaties en tankers aan te vallen — een directe klap voor een belangrijke inkomstenbron van Rusland. Militair levert het ook een belangrijke les op: zelfs zonder een sterke eigen marine kan een land met drones een tegenpartij dwingen in havens te blijven. Voor de situatie op het land verandert dit echter weinig: Oekraïne staat aan het front, met name in de Donbas, onder zware druk; had de Russische vloot volledig geopereerd en de zuidkust bij Odesa afgesloten, dan zou dat de landstrijd nog verder hebben bemoeilijkt.