'Aanval Israël op Iran mogelijk zondag', VS beperkt bewegingsvrijheid ambassadepersoneel
In dit artikel:
Israël bereidt mogelijk een nieuwe aanval op Iran voor, zo melden anonieme Amerikaanse en Europese bronnen aan Amerikaanse media. Een Israëlische aanval zou al zondag kunnen plaatsvinden als Iran een Amerikaans voorstel om zijn nucleaire programma te beperken afwijst. Premier Netanyahu heeft deze mogelijkheid besproken met president Trump, die bevestigde dat Amerikaans personeel uit potentieel gevaarlijke gebieden in het Midden-Oosten wordt teruggetrokken. De VS laten echter weten niet direct betrokken te zullen zijn bij een eventuele aanval op Iraanse nucleaire faciliteiten. Tegelijkertijd legt de Amerikaanse ambassade in Israël beperkingen op aan de bewegingsvrijheid van haar personeel, wat duidt op toenemende spanningen.
In Gaza zijn de lichamen geborgen van twee gijzelaars door het Israëlische leger en veiligheidsdienst Shin Bet. Onder de gevangengenomen activisten van het actieschip Madleen, dat werd onderschept op weg naar Gaza, bevindt zich ook de Nederlandse kapitein Mark van Rennes. Zes opvarenden worden uitgezet via de luchthaven Ben Goerion, ondanks kritiek op hun detentie en beschuldigingen van slechte behandeling. Twee activisten zijn opgesloten in afzonderlijke detentiecentra. Van Rennes heeft vanuit zijn cel kritiek geuit op de overheden die geen veilige doorgang voor het schip organiseerden en noemt oorlogsmisdaden van Israël.
De situatie in Gaza verslechtert verder door Israëlische aanvallen die in enkele dagen honderden Palestijnen het leven hebben gekost, onder wie tientallen bij hulppunten van de door de VS gesteunde Gaza Humanitarian Foundation (GHF). De GHF zelf meldt dat Hamas-strijders een bus met hulpverleners aanvielen, waarbij doden vielen en vermoedelijk gijzelingen plaatsvonden. Daarnaast zijn internet- en telefoniediensten in Gaza grootschalig uitgevallen, hetgeen de Palestijnse Autoriteit beschouwt als een poging tot digitale isolatie door Israël.
In Egypte worden deelnemers aan de internationale Global March to Gaza tegengehouden of gearresteerd door autoriteiten, onder druk van Israël dat de toegang tot de grens met Gaza wil beletten. Ongeveer 2500 activisten zouden volgens planning vanuit Al-Arish proberen naar de grensovergang bij Rafah te lopen om te protesteren tegen de blokkade en de humanitaire situatie in Gaza. Onder hen bevinden zich ook zo’n honderd Nederlanders.
Binnen Israël verloopt de politieke situatie gespannen. Een voorstel tot ontbinding van het parlement werd verworpen, terwijl de coalitie van premier Netanyahu verdeeld is over een wetsvoorstel dat meer ultraorthodoxe mannen tot legerdienst zou verplichten. De ultraorthodoxe partijen verzetten zich fel tegen militaire dienstplicht vanwege religieuze bezwaren.
Verder hebben Nederlandse journalisten en mediaorganisaties minister Caspar Veldkamp opgeroepen om op te treden voor de bescherming van Palestijnse journalisten, die zwaar onder vuur liggen in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever. Sinds oktober 2023 zijn meer dan 180 journalisten in Gaza omgekomen, soms doelbewust volgens internationale waarnemers. Israël beperkt de toegang van buitenlandse media tot Gaza, wat de verslaggeving bemoeilijkt.
Voorts heeft het Israëlische kabinet een verbod uitgevaardigd voor Israëlische banken om nog met Palestijnse banken samen te werken, wat het Palestijnse financiële systeem ernstig bedreigt. Dit besluit volgt op internationale erkenning van de Palestijnse staat en past in een bredere campagne om Palestijnse delegitimatie tegen te gaan.
Internationale organisaties, waaronder de VN en de Wereldgezondheidsorganisatie, roepen op tot medische hulp en evacuaties van gewonde Gazaanse kinderen, terwijl een VN-commissie Israël beschuldigt van misdaden tegen de menselijkheid door gericht burgers en culturele plaatsen aan te vallen. Israël wijst deze aantijgingen van de hand en verwijst naar Hamas’ militaire activiteiten binnen civiele gebieden.
De spanningen in het Midden-Oosten lopen derhalve op met dreigende militaire escalaties, verscherpte politieke conflicten en een groeiende humanitaire crisis in Gaza en de omliggende regio.