Aantal illegale sigaretten bijna verdubbeld: 'Koper steunt criminele netwerken'
In dit artikel:
De douane heeft in 2023 een recordaantal van 217 miljoen illegale sigaretten onderschept, bijna een verdubbeling ten opzichte van het jaar daarvoor. Het merendeel van deze sigaretten kwam via de Rotterdamse haven het land binnen. De populariteit van illegale sigaretten in Nederland is groot vanwege de hoge prijs van legale peuken; een pakje kost hier gemiddeld 11,10 euro, terwijl dat in Oost-Europese landen veel goedkoper is, zoals in Bulgarije waar een pakje circa 3 euro kost.
Illegale sigaretten zijn goedkoper omdat er geen accijns betaald wordt, wat voor een pakje normaal 7,81 euro bedraagt. Het aanbod bestaat uit namaaksigaretten en zogenaamde illicit whites, geproduceerd in landen met minder strenge volksgezondheidsregels en die daarom verboden zijn in Nederland. De sigaretten worden op verschillende manieren gesmokkeld: toeristen nemen ze mee per vliegtuig, dagjesmensen via de bus, maar het grootste deel komt via lucht- en zeevracht het land in.
Een opvallende onderschepping vond in maart plaats in de Rotterdamse haven, waar een zeecontainer met 27 miljoen sigaretten werd gevonden. Dit zou de overheid een verlies van ongeveer 6,6 miljoen euro aan accijnzen hebben opgeleverd als deze partij op de markt was gebracht. De douane voert risicoselecties uit om containers te controleren, gericht op zendingen uit Azië en het Midden-Oosten, omdat het onmogelijk is om alle containers na te lopen. Sigarettensmokkelaars verstoppen hun lading vaak niet ingewikkeld; soms worden de sigaretten in eenvoudiger verpakkingen of zelfs in uitgeholde bouwmaterialen verstopt, zoals recentelijk in Hoensbroek gebeurde.
De illegale sigaretten vinden hun weg naar buurtsupermarkten, shishalounges, evenementen en worden ook via flyers en online kanalen zoals Telegram en Snapchat aangeboden. Volgens douane-inlichtingenofficier Tjerry financiert de aankoop van illegale sigaretten zware criminele netwerken. De staat liep naar schatting minstens 105 miljoen euro aan accijnzen mis, en het werkelijke bedrag ligt waarschijnlijk hoger doordat niet alle smokkelwaar wordt ontdekt.
Hoewel het legaal is om tot 800 sigaretten belastingvrij binnen de EU mee te nemen, toont onderzoek aan dat ongeveer een kwart van de gerookte sigaretten op straat illegaal is. Het tegengaan van deze smokkel is belangrijk om zowel de volksgezondheid te beschermen als criminele financiering tegen te gaan.