Aantal doden en gewonden in het verkeer zal niet dalen, maar stijgen met huidig beleid: 'Neem impopulaire maatregelen'
In dit artikel:
Verkeersveiligheidsinstituut SWOV waarschuwt dat het aantal doden en ernstig gewonden op Nederlandse wegen de komende jaren zal stijgen als het huidige beleid blijft voortduren. Uit cijfers tot augustus dit jaar blijkt al een toename ten opzichte van 2023 (vorig jaar: 675 doden en circa 7.800 ernstig gewonden). SWOV rekent erop dat het aantal verkeersdoden naar ongeveer 740 in 2040 kan groeien (ongeveer +10%) en het aantal ernstig gewonden met circa 20% toeneemt naar bijna 10.000, tenzij er veel ingrijpender maatregelen komen.
Wie en waar: vooral fietsers en ouderen zijn kwetsbaar; 71% van de ernstig gewonden zat op een fiets. Historisch daalden slachtoffers sinds de jaren 70, maar die daling is gestagneerd en het aantal ernstig gewonden groeit alweer geleidelijk.
Waarom dit dreigt: volgens SWOV zijn de nu geplande of genomen acties ontoereikend. Er is beperkt extra geld voor handhaving (15 miljoen), maar dat en andere losse maatregelen zijn niet voldoende om de ambitie te halen van maximaal 300 doden in 2030 en nul in 2050. Onderzoekster Letty Aarts benadrukt dat politiek ingrijpen en investeringen nodig zijn en stelt dat er “dingen moeten gebeuren waar weinig draagkracht voor is”; anders lijkt men impliciet de extra slachtoffers te accepteren.
Welke maatregelen noodzakelijk maar omstreden zijn: SWOV noemt krachtige opties zoals verplichte fietshelmen, grootschalige aanpassing van infrastructuur voor fietsers, lagere snelheden in de bebouwde kom (meer 30-km/uur zones), technische snelheidsbegrenzing (ISA-systemen) en veel meer handhaving. Een online enquête van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat maakte duidelijk dat veel van deze maatregelen weinig draagvlak genieten — alleen alcoholsloten voor drankrijders scoorden relatief positief; infrastructuurverbetering voor fietsers werd redelijk geaccepteerd. ISA en 30 km/uur stuiten op sterke weerstand, hoewel proefprojecten (bijv. Tilburg) lieten zien dat bezwaren vaak afnemen als mensen de effecten ervaren.
Kosten en baten: verkeersincidenten kosten de maatschappij naar schatting 33 miljard euro per jaar; maatregelen die echt helpen zouden ongeveer 15 miljard kosten. SWOV wijst erop dat de baten op breed maatschappelijk niveau liggen, terwijl de investeringslasten vaak bij andere partijen terechtkomen — een belangrijke verklaring voor het uitblijven van grotere stappen.
Conclusie: zonder politiek lef, gerichte investeringen en bereidheid om onpopulaire maatregelen te nemen, verwacht SWOV dat Nederland meer verkeersslachtoffers moet incasseren. Het instituut pleit voor urgente, samenhangende maatregelen om kwetsbare weggebruikers te beschermen en verdere stijging van doden en zwaar gewonden te voorkomen.