Aanslagplegers Sydney trainden in de Filippijnen, waar strijders het nieuwe gezicht van IS vormen

In dit artikel:

Twee mannen die recent in Sydney een aanslag pleegden op Chanoekavierders zouden volgens berichtgeving zijn geïnspireerd door Islamitische Staat en mogelijk training hebben gekregen in de Filipijnen. Dat incident zet de aandacht op de manier waarop IS en aan IS gelinkte groepen in Zuidoost-Azië opereren en invloed blijven uitoefenen.

De kernpunten:
- Wie en wat: IS fungeert vooral als ideologische katalysator; lokale strijdgroepen en netwerken in de regio vertalen die ideologie naar rekrutering, training en soms geweldpleging. Australische daders kunnen daardoor via regionale netwerken radicaliseren en praktische vaardigheden opdoen.
- Waar en wanneer: De invloed concentreert zich vooral in de zuidelijke Filipijnen (Mindanao, Sulu-archipel) en in delen van Indonesië en Maleisië. Incidenten en trainingskampen in die gebieden werden vooral zichtbaar na de langdurige strijd en de piek rond de belegering van Marawi in 2017.
- Hoe: IS-ideologie verspreidt zich via online propaganda en persoonlijke netwerken. Lokaal opererende groepen zoals splinterfactions van Abu Sayyaf, Maute en Indonesische cellen (onder meer JAD) hebben zich deels geaffilieerd aan of geïnspireerd door IS en bieden soms training, logistieke steun en een kader voor buitenlandse rekruten.
- Capaciteit en dreiging: Hoewel het centrale kalifaat in Irak en Syrië is teruggedrongen, is de dreiging in de regio vooral gedecentraliseerd: kleinschalige aanslagen, gijzelingen, en radicalisering van individuen blijven realistisch. De capaciteit voor grootschalige, gecoördineerde terreuraanslagen is verminderd, maar terugkeerders en trainingsroutes vergroten het risico op copycat‑ en lone‑actor‑aanvallen in landen als Australië.
- Regionale respons: Filippijnse, Indonesische en internationale veiligheidsdiensten werken samen om netwerken te ontmantelen, grenscontroles te verscherpen en online radicalisering aan te pakken. Preventie richt zich ook op lokale gemeenschappen en deradicaliseringsprogramma’s.

Kortom: IS’ rol in de regio is minder die van één centrale macht en meer die van een verspreider van ideologie en tactieken via lokale groepen en netwerken. Dat maakt de dreiging fragmentarisch maar persistent, met concrete veiligheidsimplicaties voor buurlanden en voor terugkeerders die training of inspiratie buitenlands zoeken.