Aandacht is geen toeval, maar breinwerk
In dit artikel:
De stelling dat mensen een kortere aandachtsspanne hebben dan een goudvis (minder dan acht seconden) wordt in dit stuk van tafel geveegd: aandacht is contextafhankelijk en te sturen met kennis van hoe het brein werkt. Voor marketeers, communicatieprofessionals en iedereen die informatie wil laten blijven hangen bij een doelgroep is het cruciaal te begrijpen dat het onbewuste brein het grootste deel van onze selectieve aandacht regelt — naar schatting zo’n 98% — en daarmee bepaalt wat we zien, lezen of onthouden.
Situatie bepaalt lengte van aandacht: thuis op de bank kun je urenlang gefocust zijn; in drukke omgevingen zoals Times Square zijn prikkels veel moeilijker te winnen. Daarom draait goede communicatie niet om korte boodschappen per se, maar om het slim inzetten van prikkels die het onbewuste brein dwingen te stoppen en kijken.
Een paar werkbare beïnvloedingsprincipes uit het artikel:
- Pattern interrupt: door een onverwacht element in te brengen (stilte in een pitch, beweging tussen stilstaande beelden, opvallende kleur) wek je het onbewuste brein en dwing je hernieuwde aandacht.
- Bizarreness-effect: vreemde of opvallende elementen blijven beter hangen. Voorbeelden zijn de paarse krokodil van Ohra en de ongebruikelijke verpakking en blokjesverdeling van Tony’s Chocolonely — kenmerken die geen functionele meerwaarde hoeven te hebben om memorabel te zijn.
- Retorische vragen en ‘wist-je-dat’-vragen: een vraag activeert het brein; als de lezer het antwoord kent krijgt die een bevestiging, kent die het niet ontstaat nieuwsgierigheid die je vervolgens kunt invullen — een effectieve manier om aandacht vast te houden.
- Gaze cueing en visuele aanwijzingen: mensen volgen automatisch andermans blik. Foto’s waarin iemand naar tekst kijkt, pijlen, contrasterende kleuren of subtiele knipperende elementen leiden ogen richting gewenste informatie en zijn bijna onweerlegbaar voor het onbewuste.
De kernboodschap: aandacht is geen loterij maar breinwerk. Door patronen te doorbreken, vragen te stellen en visuele aanwijzingen te sturen speel je in op diepgewortelde verwerkingsmechanismen. Wie dat toepast, vergroot de kans dat een boodschap niet alleen kort opvalt maar ook blijft hangen en gedrag beïnvloedt. Concreet: ontwerp communicatiestrategieën met psychologische principes in gedachten en je vergroot impact, onthoudbaarheid en overtuigingskracht.