55 jaar na 'Baas in eigen buik' is Dolle Mina terug: hoe effectief is de strijd?
In dit artikel:
Dolle Mina is dit jaar herrezen: de feministische actiegroep uit de jaren 70 werd begin dit jaar nieuw leven ingeblazen door Sia Hermanides samen met oprichters van het eerste uur als Dunya Verwey en Claudette van Trikt. De beweging, die inmiddels ruim vierduizend leden en bijna veertig lokale afdelingen telt, is weer actief met protesten en symbolische acties — waaronder het opnieuw verbranden van een korset bij het Wilhelmina Drucker-monument, 55 jaar na de start van Dolle Mina in 1970.
De heropleving leverde de groep deze week een nominatie op voor de Joke Smit Prijs, een tweejaarlijkse staatsprijs voor inzet op gendergelijkheid. De huidige Mina’s benadrukken dat hun inzet nog steeds nodig is: er zouden nog altijd problemen zijn zoals de loonkloof, beperkingen rond abortus, gebrek aan gratis kinderopvang en onveiligheid van vrouwen op straat. Oprichter Dunya Verwey, nu eind zeventig, wijst erop dat rechten als abortus bewaakt moeten blijven, zeker gezien internationale achteruitgang op dat terrein.
In tegenstelling tot de brede emancipatiefocus van de jaren 70 richt de vernieuwde beweging zich nu nadrukkelijk op geweld tegen vrouwen. Begin augustus organiseerden ze in Rotterdam de eerste Femicide Mars, met ruim duizend deelnemers. Na de moord op de 17-jarige Lisa werden landelijke nachtelijke fietstochten gehouden onder het motto dat de nacht ook van vrouwen is. Tegelijkertijd blijven lokale groepen eigen thema’s oppakken: in Tilburg protesteerden Mina’s tegen zogenoemde ‘plasdiscriminatie’ toen vrouwen moesten betalen voor toiletten op de kermis, waarna de toegang voor vrouwen ineens gratis werd.
Dolle Mina wil vooral een laagdrempelige, niet-hiërarchische beweging blijven; professionalisering en een strak bestuur worden bewust vermeden. Wetenschappelijk commentaar wijst erop dat zulke grassroots-bewegingen belangrijk zijn om ondervertegenwoordigde groepen op de politieke agenda te krijgen — in de jaren 70 leidden acties van Dolle Mina tot opvanghuizen voor vrouwen, betere anticonceptievoorlichting en schoolopvang.
De terugkeer van Dolle Mina valt samen met een politiek klimaat waarin termen als ‘gendergelijkheid’ minder zichtbaar zijn in beleid en subsidies voor vrouwenrechten krimpen. De groep ziet de komende verkiezingen als een kans en roept vrouwen op hun stem te gebruiken; volgens initiatiefnemer Hermanides hebben recente acties bijgedragen aan aandacht voor femicide, dat dit jaar voor het eerst in de troonrede werd genoemd.