400.000 mensen die een woning zoeken, nieuwbouw die stokt: kiezers willen dat partijen samenwerken
In dit artikel:
In Utrecht organiseerde Voor Ons Nederland (VON) zondag een bijeenkomst waarin politici van GroenLinks-PvdA, VVD, CDA en D66 werden uitgedaagd te zoeken naar gezamenlijke oplossingen voor de woningcrisis. VON, dit voorjaar mede opgericht door oud-VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, wil vooral het politieke midden een stem geven en tegenwicht bieden aan de felle partijen aan de flanken. Zo’n honderd burgers woonden de manifestatie bij.
De aanleiding is nijpend: ongeveer 400.000 mensen zoeken momenteel naar een betaalbare woning, een probleem dat door migratie en meer eenpersoonshuishoudens alleen maar groter wordt. Nieuwbouw loopt al jaren vast, niet in de minste plaats door ingewikkelde regels en procedures en door de stikstofproblematiek. De vier partijen blijken op een paar punten overeenstemming te hebben: er moet meer ruimte komen om te bouwen (onder meer door de veestapel te verminderen om stikstofruimte vrij te maken) en vergunning- en planprocedures zijn te complex. Tegelijk waarschuwen sommige sprekers dat bouwen niet ten koste mag gaan van biodiversiteit of boerenland.
Toch blijven wezenlijke meningsverschillen bestaan. GroenLinks-PvdA pleit voor meer publieke sturing en striktere regels voor de markt, terwijl VVD’ers benadrukken dat investeerders niet moeten worden weggejaagd. CDA en D66 profileren zich als middenpositie: meer regie van de overheid, maar ook oog voor de financiële haalbaarheid voor bedrijven. Onder de kiezers heerst veel draagvlak voor compromis: VON-onderzoek toont dat een groot deel van de bevolking wil dat partijen over hun eigen schaduw heenstappen, en dat veel achterbannen bereid zijn programmapunten tijdelijk opzij te zetten om haast te maken met oplossingen.
VON ziet de manifestatie als start van een reeks bijeenkomsten om te laten zien dat het midden wél werkbare voorstellen kan leveren — een tegenreactie op het dalende vertrouwen in de politiek en op polariserend debat. Dijkhoff gebruikte de vergelijking dat als de gematigde meerderheid zich niet roert, de luide minderheid de agenda bepaalt; VON wil die meerderheid aan het woord krijgen.