300 machtige Chinezen beslissen vandaag en morgen hoeveel we betalen voor onze elektrische auto, gsm en zonnepanelen
In dit artikel:
Ongeveer 300 Chinese topfunctionarissen vergaderen deze week in het Jingxi Hotel in Peking om het nieuwe vijfjarenplan en bijbehorende investeringen voor de komende jaren vast te leggen. Wat er wordt besloten, bepaalt niet alleen de richting van China—van goedkope massaproductie tot hoogtechnologische sectoren—maar heeft ook directe gevolgen voor Europese bedrijven en consumenten: van elektrische auto’s en zonnepanelen tot toekomstige chips en medicijnen.
De vorige vijfjarenplannen maakten China snel wereldleider in e-mobiliteit, batterijen en zonne-energie. Ditmaal ligt de nadruk op kunstmatige intelligentie, quantumcomputing en biotechnologie, terwijl lage-cost productie van textiel en schoenmakerij behouden blijft. President Xi Jinping benadrukt technologische opmars en nationale zelfredzaamheid; tegelijk wees Peking onlangs negen hoge generaals af, een politieke ingreep waarvan de omvang sinds de Culturele Revolutie niet meer werd gezien. Die stap signaleert dat loyaliteit en machtspolitiek prioriteit hebben en dat China zich voorbereidt op scherpere geopolitieke confrontaties, onder meer in nauwere samenwerking met Rusland.
De drijfveer is deels intern: de economie vertraagt (groei rond 4,8%), jongeren hebben moeite werk te vinden en huishoudens sparen veel uit onzekerheid. Overtollige productie die Chinese consumenten niet opkopen, vloeit massaal naar Europa, vaak tegen uiterst lage prijzen. Dat ondermijnt Europese producenten die moeilijk kunnen concurreren met die dumpingprijzen.
België en de regio Antwerpen zijn kwetsbaar: China werd vorig jaar de grootste niet-EU-leverancier voor België, met een handelsoverschot van 24 miljard euro in het voordeel van China. Via Antwerpen komen miljoenen Chinese containers Europa binnen; veel industriële ketens zijn afhankelijk van Chinese grondstoffen—bijvoorbeeld 28 van de 47 cruciale chemicaliën voor de Antwerpse chemie. Een plotselinge stopzetting van leveringen of massale prijsdumping kan fabrieken en banen in gevaar brengen.
De auteur pleit voor een Europese respons die niet beperkt blijft tot losse maatregelletjes. Aanbevelingen: één gemeenschappelijke EU-onderhandelingspositie, gerichte investeringen in sectoren waarin Europa sterk staat (bijv. gespecialiseerde medicijnen en chemicaliën), verminderen van afhankelijkheden van Chinese grondstoffen en strengere voorwaarden aan markttoegang, inclusief technologieoverdracht. Er is volgens hem slechts een klein tijdsvenster—nog zo’n vijf tot tien jaar—om invloed uit te oefenen zolang China nog markten buiten Azië nodig heeft.
Volledige breuk is onrealistisch door diepe economische verwevenheid, maar afwachten is geen optie. De beslissingen in Peking deze week zullen mede bepalen hoe concurrerend Europa de komende jaren nog is. Tom Van de Weghe schreef dit commentaar; hij publiceert binnenkort het boek Terug naar China.