240 telefoons per dag en feestjes met cocaïne: Pano spreekt met online oplichter die Belgen belt vanuit Belgrado
In dit artikel:
Onderzoek van Pano toont aan dat agressieve beleggingsfraude voor Belgen wordt aangestuurd vanuit illegale callcenters in Belgrado (Servië). Nepadvertenties op Facebook leiden slachtoffers naar valse nieuwsachtige landingspagina’s; wie daar zijn gegevens invult krijgt vaak binnen enkele minuten een telefoontje waarin via druk en valse winstmogelijkheden wordt gelokt. Slachtoffers worden aangespoord kleine bedragen (rond €250) te investeren in zogenaamd door "AI" beheerde digitale munten, waarna hen stap voor stap wordt gevraagd meer geld over te maken — maar het ingelegde kapitaal verdwijnt en komt niet terug.
Pano traceerde tientallen van zulke centra in Belgrado. Ze werken enigszins onder de radar, vaak vanuit panden die op gewone bedrijven lijken, en hebben de afgelopen jaren kunnen groeien ondanks meldingen van corruptie en pas recent enkele invallen met betrokkenheid van Europol. Voor de bemanning worden veelal jonge Serviërs aangeworven via ogenschijnlijk normale vacatures; een criminele achtergrond is niet vereist, wel goede Engelse taalvaardigheid en geheimhouding. Een anonieme ex-medewerker (schuilnaam Misha) beschrijft een keiharde prestatiedruk: tot 240 telefoontjes per dag en doorgeleverde 'belangrijke' targets aan ervaren closers. Intern heerst volgens getuigen soms een feestcultuur met alcohol, drugs en beloningen voor topbellers.
Op een gelekte lijst in Belgrado stonden 380 Belgische nummers; Pano kon 15 van die Belgen spreken. Hun verliezen variëren van enkele honderden euro’s tot €150.000. Een slachtoffer, Dirk, verloor door de fraude zijn levenswerk nadat hij zijn chalet verkocht had om te investeren; hij krijgt nog altijd meerdere malen per dag oproepen en spreekt openlijk over zijn schaamte en verlies. Voor veel anderen blijft praten moeilijk, wat opsporing en preventie bemoeilijkt.
De impact groeit: in de eerste helft van dit jaar verdween ongeveer €15 miljoen aan investeringsfraude in België — ruim drie keer zoveel als in dezelfde periode vorig jaar. Tegelijk tonen parketcijfers dat maar een kleine fractie van de dossiers bruikbare sporen oplevert; slechts rond 5% levert echt aanknopingspunten voor verder onderzoek, waardoor terugvordering van geld zelden lukt.
De Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) geeft herkenningstips: controleer de URL en vergelijk die met het vermeende medium, zoek zelf op de originele website of het bericht echt is, let op onnatuurlijk vertaald of door AI geschreven tekst, en let bij video’s op afwijkingen in stem, lipbewegingen en beeldscherpte die op deepfakes kunnen wijzen. Concrete waakzaamheid bij klikken op advertenties, terughoudendheid bij het delen van persoonsgegevens en onmiddellijk verbreken van het contact bij twijfel blijven de beste bescherming.