Toenemende dreiging zorgt dit jaar voor spanning: 'Verlies elkaar niet uit het oog'

In dit artikel:

In 2025 groeide in Nederland het besef dat we met een breed scala aan dreigingen te maken hebben: van sabotage en cyberaanvallen tot het risico op stroomstoringen door een overbelast net. Niet omdat er ineens veel meer rampen waren, maar doordat crisis- en oorlogsgerelateerd nieuws structureel en intensief in de media stond. Dat leidde tot publieke aandacht voor noodpakketten, handige informatieboekjes en zelfs aandacht in het Sinterklaasjournaal — en trok meer mensen naar bijvoorbeeld Defensie.

Onderzoekers en experts leggen uit waarom: geopolitiek bevindt zich volgens Yarin Eski in een onduidelijke tussenpositie — vergelijkbaar met verblijven in de internationale zone van een vliegveld — wat onzekerheid en onduidelijkheid voedt. Cyberexpert Luuk Stadhouders signaleert een toename van cyberaanvallen en hybride dreigingen, met reële gevolgen voor fysieke infrastructuur zoals elektriciteit en water, waardoor kettingreacties in de samenleving mogelijk worden. Ook waarschuwt hij voor groeiende desinformatie, mede vergroot door AI, en voor de vervaging van de grens tussen criminele groepen en statelijke actoren.

Kees Boersma merkt op dat oorlogstaal vaker gebruikt wordt en dat dergelijke abstracte uitspraken angst kunnen aanwakkeren als ze niet concreet en genuanceerd worden uitgelegd. De constante stroom aan dreigingsberichten zorgt bij veel mensen voor spanning en psychische vermoeidheid; paradoxaal genoeg kan die onzekerheid ook leiden tot een hunkering naar duidelijke antwoorden — zelfs als dat hardere oplossingen zou betekenen.

Wat helpt volgens de deskundigen is niet alleen individuele voorbereiding (noodpakketten), maar vooral versterking van lokale veerkracht: goed georganiseerde gemeentelijke hulppunten, sterke sociale netwerken en burenhulp maken een samenleving minder kwetsbaar. De coronacrisis toonde zowel de negatieve effecten van isolatie als de kracht van onderlinge hulp. Experts roepen op politieke tegenstellingen tijdelijk te overstijgen en te investeren in heldere communicatie, infrastructuurbescherming en gemeenschapsverbanden om beter met toekomstige crises om te gaan.