17-jarigen, vul de enquête van Defensie gerust in maar vraag je daarna af of je die wel op moet sturen
In dit artikel:
Vanaf vandaag stuurt Defensie een vragenlijst naar alle zeventienjarigen in Nederland om te peilen of ze bereid zouden zijn de krijgsmacht te versterken. Het invullen is voorlopig vrijwillig, maar de overheid waarschuwt dat bij te lage respons de opkomstplicht weer kan worden ingevoerd.
De auteur grijpt terug op zijn eigen ervaring met de dienstkeuring rond 1968: een massale, gestandaardiseerde medische en psychologische screening waarbij hij vanwege zijn bijziendheid werd afgekeurd. Hij hekelt het voormalige systeem als oneerlijk — vrouwen werden uitgesloten, afgekeurde mannen kregen geen compensatie en dienstweigeraars werden op verschillende manieren benadeeld maar hadden soms juist voordeel op de arbeidsmarkt. Ook herinneringen aan bevooroordeelde beoordelingen van psychische geschiktheid en strenge commissies voor gewetensbezwaarden illustreren volgens hem de problematische kanten van verplichting.
De kernvragen die hij oproept: hoe lang en hoe specialistisch moet de basisopleiding zijn om nuttige militairen voor moderne oorlogsvoering op te leiden? En waarom beperkt Defensie het draagvlaksonderzoek tot alleen jongeren, terwijl in moderne conflicten ook oudere burgers taken vervullen? De schrijver wijst erop dat in Oekraïne de gemiddelde leeftijd van frontsoldaten boven de veertig ligt en pleit voor bredere participatie en voorbereiding van de civiele bevolking.
Als alternatieven en prikkels voor instroom stelt hij concreet beleid voor, bijvoorbeeld volledige aflossing van studieschuld na meerdere dienstjaren of financiële steun bij de aankoop van een eerste huis. Daarnaast mist hij structurele burgerbescherming: geen algemene volksbewapening zoals in Zwitserland, geen georganiseerde wijk- of dorpsmilities en weinig voorbereiding op dreigingen zoals drone-aanvallen. Daardoor zou bij een echte crisis veel overgelaten zijn aan individueel improviseren.
De auteur waarschuwt ook voor de privacy- en toekomstgevolgen van deelname aan de enquête: persoonlijke antwoorden kunnen iemand op een lijst van de staat zetten en later consequenties hebben, afhankelijk van wie aan de macht is. Zijn advies aan jongeren is daarom om wel serieus na te denken over hun vaardigheden en bereidheid, maar terughoudend te zijn met het prijsgeven van alles aan de overheid.
Tot slot noemt hij dat andere actuele onderwerpen niet naar de achtergrond mogen verdwijnen — het toeslagenschandaal en de Groninger gaskwestie blijven belangrijk — en omschrijft hij de PVV als een extreemrechtse partij. De tekst verwijst ook naar de podcast Het Geheugenpaleis voor verdere duiding.