100 dagen Leo XIV: de paus die (nog) op de vlakte blijft
In dit artikel:
Op 8 mei, kort na 18 uur, werd de Amerikaanse kardinaal Robert Prevost uit Chicago na drie stemrondes tot paus gekozen en nam hij de naam Leo XIV aan. Prevost, die meer dan twintig jaar in Peru werkte en vooraf als outsider werd gezien, kwam al snel naar voren als de continuator van paus Franciscus: niet toevallig verwijst zijn pausnaam naar Leo XIII en heeft hij het synodale hervormingspad hoog in het vaandel staan.
Uiterlijk en omgang
Leo XIV presenteert zich vriendelijk en toegankelijk: een 69‑jarige, sportieve paus die duidelijk van contact met mensen houdt — hij bezocht de Wereldjongerendagen en rijdt in de pausmobiel door menigten, zegent regelmatig kinderen en ontvangt veel pelgrims tijdens audiënties. Toch is hij geen flamboyante improvisator. Oud‑medewerkers omschrijven hem als methodisch en analytisch; hij leest vaak teksten voor en laat weinig aan het toeval over. Waar Franciscus uitvoerig persoonlijkheid en spontaniteit toonde, is Prevost rustiger, meer introvert en formeler in uiterlijk: hij draagt traditionele pauselijke kleding (mozzetta), laat de vissersring kussen en woont in het pauselijk appartement.
Beleid en eerste honderd dagen
In beleidsopzicht zijn de eerste 100 dagen vooral inwerktijd geweest. Leo XIV heeft vooral ceremoniële taken vervuld, audiënties gehouden en het Vaticaanse apparaat leren kennen. Hij heeft enkele benoemingen gedaan, maar nog geen grote koerswijzigingen of zichtbare hervormingen doorgevoerd. Belangrijke dossiers blijven liggen: vijf sleutelposten (prefecten van dicasteries) moeten worden ingevuld, en de hervorming en doorlichting van financiën binnen de Curie vergen verder werk. Financiële soberheid is nodig, maar onpopulair — een vroege zet was het opnieuw instellen van eerder geschrapte personeelsbonussen, mogelijk bedoeld als goodwillmaatregel.
Standpunten en verwachtingen
Leo XIV heeft in toespraken de oorlogen in Gaza en Oekraïne veroordeeld en opgeroepen tot vrede, maar zijn praktische invloed op conflicten blijft beperkt. Er wordt een eerste encycliek verwacht, vermoedelijk over armoede en deels tot stand gekomen met input van Franciscus. Andere vragen blijven open: zal hij de traditionele Latijnse mis herstellen, welke rollen krijgen vrouwen binnen de Kerk (bijvoorbeeld als diakens), welke reizen zal hij als eerste maken en wanneer stelt hij een consistorie voor het benoemen van nieuwe kardinalen?
Relatie met Nederland
Prevost was aanwezig tijdens het Nederlandse bezoek van Franciscus en is bekend met de gevoeligheid rond seksueel misbruik in Nederland. Recent ontving hij Belgische bisschoppen; zaken als slachtoffers, benoemingen van bisschoppen en lokale problemen kunnen onderwerp zijn geweest.
Slotbeeld
Na honderd dagen toont Leo XIV zich sympathiek en pastoraal, maar nog voorzichtig en weinig profilief. Zijn beginselen lijken voort te bouwen op Franciscus’ koers, maar concrete eigen accenten en grote bestuurlijke ingrepen moeten nog komen. Het is vroeg om definitief te oordelen: de komende benoemingen en beleidskeuzes zullen meer duidelijkheid verschaffen over de richting die hij kiest.